Een Hels Onderwerp

Bronnen

Strong’s concordantie.
Eastons Bible Dictionary
Studiebijbel IDR/CVB
Bible Hub
Blue Letter Bible

In soms vurige reacties zoals: ‘Als God liefde is dan…’ Vul maar in: Zou er niet zoveel ellende zijn, zou er genoeg te eten zijn of, kan de hel niet bestaan.
De hel en een liefdevolle God. Vaak een barrière om het evangelie te aanvaarden. Maar God is meer, dan alleen liefde. Hij is ook Heilig en rechtvaardig.
Nu ben ik niet bang om ‘domme’ vragen te stellen of om controversiële ideeën te onderzoeken. En zo kom je ook de meest uiteenlopende theorieën tegen over de hel. Hieronder heb ik ze in vragende vorm gezet, waarbij vraag vijf eigenlijk de kernvraag is. Hij staat onderaan het rijtje, omdat ik het pas besefte nadat ik de eerste vier vragen had gesteld. En ik kwam erachter dat het woord hel, vanuit wat de meeste mensen tegenwoordig onder hel verstaan, voor meer dan de helft van de Bijbel-boeken niet meer aan de betekenis ervan, voldoet.

1. Wat is de hel?
2. Waar zegt de Bijbel dat de hel nu is?
3. Is het een plek van eeuwige pijniging?
4. Is het een plek van vernietiging?
5. Wat is dood in de Bijbelse betekenis van het woord?

Wat is de Hel?

Allereerst moeten we beseffen, dat God aan Zijn eigen rechtvaardigheid heeft voldaan, door Jezus’ sterven aan het kruis, zodat er niemand naar de hel hoeft te gaan.
Met wat ik ervan begrijp, kun je een plek als de hel alleen doorgronden, wanneer je het tegen het licht houdt van Gods Heiligheid en rechtvaardigheid. Zijn Heiligheid is volgens mij bepalend voor wat God rechtvaardig vindt en hoe Hij zelfs de kleinste onrechtvaardigheid ervaart. Voor iemand die smetteloos is, wordt een minuscuul spatje modder een verschrikking. Hiermee wil ik niet zeggen dat God een kniesoor is, absoluut niet. Maar ik probeer een beeld te geven van pure heiligheid. God is, Die Hij was en altijd zal zijn.

Laten we eens even in een paar woorden duiken en beginnen bij het Oude Testament.
Het woord dat de Statenvertaling en bij een enkel vers ook de Herziene Statenvertaling nog met hel vertaalt, is Sheol of Sjeool.
Volgens Strong’s Concordantie is Sjeool het schimmenrijk, het rijk van de doden, de onderwereld. Soms wordt het ook voor graf gebruikt. De betekenis is afhankelijk van de context waarin het woord wordt gebruikt. Sjeool is geen plaats van straf maar de uiteindelijke rustplaats van de gestorvenen, rechtvaardigen en onrechtvaardigen. De bronnen die ik aan het begin heb genoemd zijn hierin unaniem. Sommige andere bronnen voegen eraan toe, dat het de rustplaats is tot aan het oordeel. Sjeool wordt ook wel beschreven als met tralies. Niemand kan die plek verlaten zonder ingrijpen van God. Sjeool komt van het grondwoord Sheh-olé of sh ôwl.

Hel heeft dus niet de betekenis van een plek vol fire and brimstone. Zoals het woord hel vaak wordt begrepen. Waarom heeft de Statenvertaling sjeool, in de betekenis van dodenrijk, dan toch met hel vertaald?
Volgens onze eigen Dikke van Dale, is ons woord hel, verwant aan het Engelse hell en het Duitse Hölle en is het afgeleid van helen, wat verbergen betekent.
Hel geeft dus het dodenrijk weer, als het verborgen rijk.
Easton’s bible dictionary geeft aan dat hell afgeleid is van het Saksische helan dat bedekken betekent of het bedekte, de onzichtbare plek.
Een artikel, geschreven door James Orr in de International Standard Bible Encyclopaedia, geeft het woord een Teutoonse oorsprong. Maar de betekenis blijft bedekken of verbergen. Saksen en Teutonen, waren Germaanse stammen, net als de Angelsen/Engelsen.

Ik kan me voorstellen, dat de 17^e -eeuwse vertalers meer bekend waren met deze betekenis dan wij en misschien daarom voor het woord hel hebben gekozen. Al was in mijn optiek gewoon dodenrijk, beter geweest. Maar woorden veranderen nu eenmaal van betekenis en een vertaling richt zich altijd tot het publiek van dat ene specifieke moment in de tijd. Voor wie zelf wil vergelijken en ontdekken, geef ik een aantal verzen om zich mee uit te leven.
Deut. 32:22; 2 Sam. 22:6; Job 11:8, 26:6; Psalmen: 16:10, 18:6, 55:16, 86:13, 116:3, 139:8; Spreuken: 5:5, 7:27, 9:18, 15:11, 15:24, 23:14, 27:20; Jesaja: 5:14, 14:9, 14:15, 28:15, 28:18, 57:9; Ezechiël: 31:16, 31:17, 32:21, 32:27; Amos 9:2; Jona: 2:2; Hab. 2:5.

In het Nieuwe Testament worden Hades, Gehenna en Tartarus gebruikt.

Hades

Hades is volgens de bronnen, die ik heb geraadpleegd, tot op bepaalde hoogte, de Griekse versie van Sjeool en is genoemd naar de Griekse afgod van de onderwereld Hades. In tegenstelling tot Sjeool heeft Hades wel degelijk een plek voor straf. De slechteriken gaan naar het strafgedeelte en de goeden naar het paradijs. Zoals in het verhaal van Lazarus en de rijke man in Lukas 16:20 vv.
Jezus, in Openb.1:18, heeft de sleutels van de hades, het dodenrijk.
Verzen waarin hades of een vorm daarvan wordt gebruikt: Mat.11:23, 16:18; Luk.10:15, 16:23; Hand.2:27, 2:31; 1Kor.15:55; Openb.1:18, 6:8, 20:13, 20:14.

Openb. 20:14 is interessant. Het bevestigt dat met het woord hel, niet altijd de poel des vuurs wordt aangeduid. Want hoe kan de poel van vuur in zichzelf geworpen worden? Dit pleit voor de betekenis van het verborgen rijk, het dodenrijk. Tegelijkertijd werpt dit vers een andere vraag op. Het werpen in de poel van vuur wordt immers de tweede dood genoemd. Wat is dan dood in de Bijbelse zin van het woord? Op die vraag kom ik nog terug.

Gehenna

Gehenna is evenals Hades een Grieks woord, afgeleid van gē(j)’ hinnōm en betekent: dal van Hinnom. Verzen als: 2kon.23:10; 2Kron.28:3; 33:6, Laten zien hoe men aan de betekenis van Gehenna komt. Namelijk door het doodschroeien/verbranden van kinderen als offer aan de Moloch of de Baal. Voordat Israël in Kanaän kwam, was dit een van de praktijken waarvoor de Kanaänieten door God werden veroordeeld en later ook Israël.
Het dal van Hinnom ligt bij Jeruzalem en na de ballingschap verbrandde men daar het afval en de lijken van dieren en misdadigers, omdat het een plek was geworden voor alles wat afschuwelijk is. Volgens Strong’s woordenboek, betekent ge-hinnom de vallei van de vuuroven Tofet, waarmee dat deel van de vallei werd aangeduid waar de offers werden gebracht Jer.7:31.
Het vuur brandde er dag en nacht en zo werd het een symbool voor, voortdurende vernietiging en werd het geassocieerd met een plaats van toekomstige straf voor de onrechtvaardigen/slechteriken, dit volgens Eastons Bible Dictionary en Strong’s woordenboek.

Teksten als Openb. 14:11 tonen dat het een eeuwige straf is: En de rook van hun pijniging stijgt op tot in alle eeuwigheid, en zij die het beest en zijn beeld aanbidden, hebben dag en nacht geen rust, evenmin als iemand die het merkteken van zijn naam ontvangt.
Leg daar eens de tekst Luk.12:5 naast: Maar ik zal u laten zien voor Wie u bevreesd moet zijn: Wees bevreesd voor Hem Die, nadat Hij gedood heeft, ook macht heeft in de hel (geennan) te werpen. Ja Ik zeg u, wees bevreesd voor Hem!
Indien dood inhoudt dat het bestaan helemaal ophoudt, waarom moet je dan bevreesd zijn om in de hel geworpen te worden? Daar voel je dan toch niets meer van. Maar Openb.14:11 zegt dat zij die het beeld van het beest aanbidden en zijn merkteken ontvangen, dag en nacht geen rust hebben.
Marcus 9:45 En als uw voet u doet struikelen, hak hem dan af; het is beter voor u kreupel het leven in te gaan dan met twee voeten geworpen te worden in de hel (geennan/gehenna), in het onuitblusbare vuur, 46 waar hun worm niet sterft en het vuur niet uitgeblust wordt.
Hel is in deze verzen een plek waar het vuur onuitblusbaar is en de worm van hen die erin worden geworpen niet sterft.

Sjeool en Hades zijn een plek voor de geesten, de zielen van mensen, waar hun lichamen bederf zien maar de schimmen een plaats hebben en niet sterven.
Dan lijkt hel mij toch een plek, die eeuwig is en waar het allemaal bewust wordt meegemaakt. Het is ook een plek die in de toekomst ligt. Een plek die hoort bij de dag dat God zijn uiteindelijke oordeel uitspreekt over diegenen die Zijn genade hebben geweigerd en voor zichzelf hebben gekozen.
In Gods ogen is kiezen voor jezelf, in plaats van voor God, kiezen voor het kwaad. Want je kiest voor je eigen ego en het ego is de oorzaak van de zondeval. Niet de verleiding van de satan is de oorzaak, maar de keuze om die verleiding toe te laten in je denken en je leven.

Laten we even denken vanuit het beeld, dat de hel een straf is, zoals veel mensen tegenwoordig deze betekenis aan het woord toekennen. Dan heeft een stelling, die zegt dat de hel nu is, gevolgen voor ons beeld van God, die niet Bijbels zijn.

Een implicatie is bijvoorbeeld, dat God een onrechtvaardige en wrede God is. Want rechtvaardigen en onrechtvaardigen leven in dezelfde tijd op dezelfde plek en ondergaan dezelfde straf. Waarom zou God degenen straffen waarvoor Jezus gestorven is en die bekleed zijn met Zijn rechtvaardigheid? Ook kleine kinderen die niet weten wat zonde is, worden gestraft voor iets waarvan ze niet eens weten wat ze verkeerd hebben gedaan.
Dit is niet de God die Zich in de Bijbel openbaart en zo ging Jezus niet om met de mensen. Ik vind het een zeer gevaarlijke stelling. Niet vanwege de oorspronkelijke betekenis van het woord, maar vanwege het beeld dat eraan gekoppeld wordt.
Verzen waarin gehenna wordt vertaald met hel, of in combinatie met eeuwig vuur:
Matt. 5:22, 10:28, 18:8-9, 23:15, 23:33; Marcus 9: 43, 45, 47; Luk. 12:5; Jak.3:6.

De letterlijke vertaling van Matt. 5:22 zegt: zal vervallen aan het gehenna van het vuur.

Wat is de tweede dood?

God heeft ons gemaakt naar Zijn beeld. ‘God is Geest’, zegt Jezus in Johannes 4:24. God is eeuwig. Wanneer wij gemaakt zijn naar Gods beeld, zijn wij geest in een lichaam en is ons bestaan eeuwig. Het lichaam waarin wij wonen is niet eeuwig. Ons huidige lichaam heeft een einde, maar wie wij zijn, onze persoonlijkheid of ziel, niet.
Verwijderd zijn van God staat gelijk aan dood zijn. Leven met en vanuit God staat gelijk aan leven. Dood is volgens mij geen toestand van ophouden van bestaan, maar het zonder God zijn. De eeuwigheid doorbrengen zonder God, waarin alles tegenovergesteld is aan Wie God is en aan wat Hij, onder leven heeft bedoeld.

Waarom denk ik dat? Vanwege wat er in Genesis 1:26 geschreven staat en in verzen als 1Joh.3:14 en Joh.5:24.
1Joh.3:14 Wij weten dat wij zijn overgegaan uit de dood in het leven. Johannes gebruikt hier het woord, thanatos wat vertaald wordt met dood, in de zin van geestelijke dood. Want het ware leven heb je pas wanneer je leeft met de Heer van het leven, God. Zo wordt het ook door Jezus gebruikt in Joh.5:24 Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: Wie Mijn woord hoort en Hem gelooft Die Mij gezonden heeft, die heeft eeuwig leven en komt niet in de verdoemenis, maar is uit de dood overgegaan in het leven.
Ook Strong’s woordenboek, geeft aan dat het werpen in de gehenna de vernietiging is van het welzijn van ziel en lichaam, maar dat het zijn, niet ophoudt. Met andere woorden, je houdt niet op te bestaan.

Tartarus

Het woord: tartaroō van tartarōsas wat vertaald wordt met, in de tartarus werpen, komt alleen voor in 2Petr.2:4. Vers 4 spreekt over de engelen die gezondigd hebben en daar in bewaring worden gehouden, tot het oordeel. Deze geschiedenis wordt dieper behandeld in het boek Henoch waaruit 2Petrus 2:4 en Judas citeren en wijst naar de zonde van de engelen met de dochters van de mensen Gen.6:1-8. Volgens de Studiebijbel van het CvB is tartarus een donkere afgrond in de onderwereld waar de slechte mensen hun straf ontvangen.

Samengevat

1. Wat is de hel?

Het gehenna, de poel die brandt van vuur, eeuwig en onuitblusbaar, dit wil zeggen, volgens het moderne idee dat wij van de hel hebben.
In de oude betekenis van, ‘het verborgen rijk’ heeft het betrekking op het dodenrijk. Maar voor alle duidelijkheid, moet er tussen gehenna en dodenrijk wel onderscheid gemaakt worden. Vanwege het beeld dat wij hebben bij hel, vind ik het niet meer geschikt om er ook het dodenrijk mee aan te duiden. Gehenna en dodenrijk zijn daarvoor te verschillend van elkaar. Beiden zijn wel verborgen, maar daar houdt elke vergelijking op. In karakter verschillen zij van elkaar als water en vuur.

2. Waar zegt de Bijbel dat de hel nu is?

Dit vergt een iets genuanceerder antwoord dan een simpel nergens. Immers het dodenrijk bestaat nu en zal bestaan totdat elk mens voor God staat en God recht spreekt. Waarna ook de dood en het dodenrijk in de poel van het vuur worden geworpen.
In de zin van uiteindelijke strafplaats, nergens. Met uitzondering misschien van Lucas 16:20vv, waar de rijke man in de pijn is en Lazarus in de schoot ligt van Abraham. Wat kan duiden op een onmiddellijk oordeel. In eerste instantie maakt Jezus hier een principe duidelijk. Maar over hoe dit zich verhoudt, tot wat ik in bijvoorbeeld Openbaringen lees over het oordeel, weet ik niet zeker. Daar zou ik een aparte studie aan moeten wijden.

3. Is het een plek van eeuwige pijniging?

Nee, vanuit de oorspronkelijke betekenis van, verborgen rijk, dodenrijk, dat het woord in de Germaanse taal heeft. Het gehenna, de poel des vuurs, is dit wel, Openb.14:11 is daar heel duidelijk over. Maar ik denk dat je dan beter met gehenna kunt vertalen dan met hel.

4. Is het een plek van vernietiging?

In zekere zin wel. En dat geldt voor zowel de hel als het gehenna. Het huidige lichaam wordt vernietigd evenals het geestelijk welzijn. Met dit verschil: in de gehenna blijft het een voortdurend proces, zonder dat de uiteindelijke vernie-tiging tot een eind komt.

5. Wat is dood in de Bijbelse betekenis van het woord?

De eeuwigheid zonder God, zonder het ware leven uit en met God.

De hel is een onderwerp waar je zo diep in kunt duiken als je wilt. In de letterlijke zin van het woord, wil ik het niet aanraden. Want ondanks dat de hel, door rockgroepen als Black Sabbath, voorgesteld wordt als een gezellige, laat maar waaien plek, is het er warmer dan je behaaglijk vindt en een plek van diepe, eenzame ellende. En wanneer je leeft vanuit je ego, ben je daar alleen met je ego.
Gelukkig hoef je daar helemaal niet te komen, want Jezus is voor al je zonden gestorven. En dan bedoel ik, zonden bezien vanuit de Heilige God en niet vanuit onszelf.
Het enige dat je hoeft te doen is Jezus om vergeving te vragen en je te laten dopen. Het dopen is een getuigenis en een bevestiging dat Jezus sterven aan het kruis, jouw sterven is. En Jezus’ opstanding, via het opkomen vanuit het water, jouw opstanding is tot een nieuw leven. Zoals God leven heeft bedoeld.

Deze wereld is zo complex en logisch opgebouwd, dat zij nooit door evolutie, via willekeurige mutaties, met een zodanig logische werking van de verschillende processen die wij waarnemen, tot stand kan komen. Denk bijvoorbeeld aan DNA en het meest simpele daarvan kan niet eens uit willekeurige processen ontstaan. Namelijk, DNA is opgebouwd uit eiwitten, maar je hebt DNA nodig om eiwitten te bouwen. Alleen voor een evolutionist rijst hier de vraag van de kip en het ei. Voor een gelovige in De Schepper, betekent dit enkel een logische volgorde van ontstaan. Zoals een timmerman, die begint met een ruw stuk hout dat hij op maat zaagt en daarna schaaft, om er de onderdelen van te maken die hij nodig heeft. Wie goed kijkt naar de wereld om ons heen, beseft dat er een Schepper aan het roer moet staan. En daarom sluit ik af, met een tekst uit 2Korinthe 5 en Hebreeën 10.

19 God was het namelijk Die in Christus de wereld met Zichzelf verzoende, en aan hen hun overtredingen niet toerekende; en Hij heeft het woord van de verzoening in ons gelegd.
20 Wij zijn dan gezanten namens Christus, alsof God Zelf door ons smeekt. Namens Christus smeken wij: laat u met God verzoenen.
21 Want Hem Die geen zonde gekend heeft, heeft Hij voor ons tot zonde gemaakt, opdat wij zouden worden gerechtigheid van God in Hem.

Hebr.10:7 Toen zei Ik: Zie, Ik kom – in de boekrol is over Mij geschreven – om Uw wil te doen, o God.

Voor wie het wreed vindt, dat God Zijn Zoon heeft gegeven om ons te verzoenen, wil ik aanraden om Hebreeën 10:7 nog eens te lezen. Jezus heeft Zichzelf aangeboden om te sterven, want Zijn liefde voor ons is net zo groot als die van God de Vader. Bovendien, is Jezus net zoveel God als God de Vader. Zij zijn 1.

Shalom,

Thobias Ygrec.

Ik verruil de poel van vuur, graag voor een vurig verlangen naar Jezus